У ніч проти 22 січня 1973 року у Чорткові група провела свою резонансну акцію: встановила чотири синьо-жовті прапори та розвішала 19 прокламацій до 55‑ої річниці проголошення Четвертого Універсалу Української Центральної Ради в Києві.
У прокламації говорилося:
“Дорогі товариші! Сьогодні минає 55 років від того дня, коли в Києві IV Універсалом Центральної Ради було проголошено самостійність української держави. Цей історичний акт продемонстрував волю українського народу, його споконвічне прагнення до незалежності. Проте сьогоднішня радянська офіційна історіографія намагається показати цю подію в очах нашого покоління як антинародну. Це грубе перекручення історичної дійсності з обуренням засуджує передова громадськість. Це засуджує кожний, кому дорогі інтереси нації.
Дорогі товариші! Гідно зустріньмо цю знаменну дату, яка по праву вважається нашим національним святом!
Хай живе вільна Україна!”
Вже 19 лютого 1973 року почалися арешти, а наприкінці 1973 року року у Тернополі відбувся закритий суд. За статтями 62 (проведення антирадянської агітації і пропаганди) і 64 (створення антирадянської організації) Карного Кодексу УРСР Володимира Мармуса засудили до 6 років таборів суворого режиму і 5 заслання, Миколу Мармуса та Степана Сапеляка засудили до 5 років ВТК і 3 заслання к, Володимира Сеньківа і Петра Винничука — до 4 ВТК і 3 заслання, Миколу Слободяна, Василя Лотоцького і Андрія Кравця — до 3 роки ВТК і 2 заслання.
Доля їх після відбуття покарання склалась по-різному, хтось вже в кращих світах, хтось передає свій досвід боротьби з комуністичною імперією молодшому поколінню. Вони цікаві співрозмовники та консультанти, попри власну легедарність.
Указом Президента України від 18.08.2006 росохацькі побратими, нагороджені орденом „За мужність” І ступеня. Їхні імена закарбовані на пам΄ятній таблиці, відкритій на приміщенні Чортківського педучилища 26 січня 2012 року. Вони - герої книг та кінофільмів. Але , вважаю, вони все одно недостатньо відомі і в Україні і в світі. Подвиг українських прапороносців може слугувати молодим ( і не лише) білорусам, котрі виборюють свої право на історичний біло-червоно-білий стяг. Штучна заборона національної символіки , арешти і репресії щодо її використання неминуче призведе до сакралізації і зробить її символом і незалежності і свободи.
На світлині Аліни Жайворонко я разом з учасниками "Росохацької групи" - героями фільму "Прапори" Володимиром та Миколою Мармусом, Петром Вітівом, Василем Лотоцьким, батьком Василем Ханасом та головою Тернопільської кінокомісії Леонідом Бицюрою
Коротка бібліографія моїх матеріалів про учасників Росохацької групи:
Гісторыя Расахацкай падпольнай групы на Тэрнопальшчыне
ВідповістиВидалитиПра антысавецкія выступы і праявы на тэрыторыі Беларусі пасляваеннага часу мы ведаем досыць мала. Яшчэ менш – пра такія падпольныя арганізацыі і рухі суседніх дзяржаў. Адна з такіх антысавецкіх суполак у 1970-ых існавала на тэрыторыі ўкраінскай Тэрнопальшчыны. Пра яе нам расказаў украінскі грамадскі дзеяч і публіцыст Уладзімір Ханас (Володимир Ханас): На пачатку 1970-ых гадоў група юнакоў з сяла Расахач на Чорткаўшчыне (Тэрнопальская вобласць) утварыла падпольную арганізацыю, якая ўвайшла ў гісторыю як “Расахацкая група”. 5 лістапада 1972 года на лясной паляне сябры арганізацыі склалі прысягу, тэкст якой напісаў арганізатар групы Уладзімір Мармус (Володимир Мармус). Яе тэкст пачынаўся словамі: “Перад абразом Святой Багародзіцы, перад тварам сваіх таварышаў урачыста прысягаю верна служыць Украіне, змагацца за яе незалежнасць”. Прысягу прынялі дзесяцёра хлопцаў: Володимир і Микола Мармуси, Петро Вітів, Петро Винничук, Василь Лотоцький, Володимир Сеньків, Андрій Кравець, Микола Слободян, Микола Лисий і Степан Сапеляк. У ноч на 22 студзеня 1973 года ў Чорткаве група правяла сваю першую рэзанансную акцыю: паставіла чатыры сіне-жоўтыя сцягі і развешала 19 улётак да 55-й гадавіны абвешчання Чацвёртага Універсалу Украінскай Цэнтральнай Рады ў Кіеве. Ва ўлётцы гаварылася наступнае: “Дарагія таварышы! Сёння мінае 55 гадоў з таго дня, калі ў Кіеве IV Універсалам Цэнтральнай Рады была абвешчана самастойнасць украінскай дзяржавы. Гэты гістарычны акт прадэманстраваў волю ўкраінскага народу, яго пракаветную прагу да незалежнасці. Супраць гэтага сённяшняя савецкая афіцыйная гістарыяграфія намагаецца паказаць гэтую падзею ў вачах нашага пакалення як антынародную. Гэтае грубае перакручванне гістарычнай праўды з абурэннем асуджае перадавая грамадскасць. Гэта асуджае кожны, каму дарагія інтарэсы нацыі. Дарагія таварышы! Годна сустрэньма гэтую знамянальную дату, якая па праве лічыцца нашым нацыянальным святам! Няхай жыве вольная Україна!” Ужо 19 лютага 1973 года пачаліся арышты, а ў канц. 1973 года ў Тэрнопалі адбыўся закрыты суд. Паводле артыкулаў 62 (правядзенне антысавецкай агітацыі і прапаганды) і 64 (стварэнне антысавецкай арганізацыі) Крымінальнага Кодэксу УССР Уладзіміра Мармуса засудзілі да 6 гадоў калоніі строгага рэжыму і 5 гадоў высылкі, Міколу Мармуса і Сцяпана Сапеляка – да 5 гадоў калоніі і 3 гадоў высылкі, Уладзіміра Сеньківа і Пятра Віннічука – да 4 гадоў калоніі і 3-х высылкі, Міколу Слабадзяна, Васіля Латоцкага і Андрэя Краўца – да 3 гадоў калоніі і 2-х – высылкі. Іх лёс склаўся па рознаму, нехта ўжо ў лепшым свеце, нехта да апошняга перадаваў свой досвед змагання з камуністычнай імперыяй малодшаму пакаленню. Яны цікавыя суразмоўцы і кансультанты з-за сваёй легендарнасці. На сустрэчы з удзельнікамі „Расахацкай групы” Указам Прэзідэнта Украіны ад 18.08.2006 расахацкія змагары ўзнагароджаны ордэнам “За мужнасць” І ступені. Іх імёны выбіты на памятнай шыльдзе, адкрытай на памяшканні Чорткаўскай педвучэльні 26 студзеня 2012 года. Яны – героі кніг і кінафільмаў. Але, лічу, яны ўсё роўна недастаткова вядомыя і ў Украіне і ў свеце. Подзвіг украінскіх сцяганосцаў можа паслужыць маладым (і не толькі) беларусам, якія адбароняць сваё права на гістарычны бел-чырвона-белы сцяг. Штучная забарона нацыянальнай сімволікі, арышты і рэпрэсіі за іх выкарыстанне непазбежна прывядуць да сакралізацыі і зробяць яе сімвалам незалежнасці і свабоды. Уладзімір Ханас, Тэрнопаль, Украіна
Чытай больш на: https://www.racyja.com/hramadstva/gistoryya-rasakhatskaj-padpolnaj-grup/